Przy wsparciu Fundacji na Rzecz Kultury Landu Badenii Wirtenbergii (Stiftung Kulturgut des Landes Baden-Württemberg) i znanego z różnych inicjatyw na rzecz upowszechniania zasobów archiwalnych Niemieckiego Towarzystwa Badawczego (Deutsche Forschungsgemeinschaft) DFG, Hauptstaatsarchiv w Stuttgarcie zrealizowało projekt udostępniający online imponujący zbiór znaków wodnych z zespołu o tajemniczej nazwie
J 340. Takim skrótem określany jest zbiór znaków wodnych opracowany i skatalogowany przed laty przez Gerharda Piccarda (1909-1989). Poświęcił on temu dziełu 40 lat swojego życia. W 1951 roku Piccard przekazał zbiór do Hauptstaatsarchiv w Stuttgarcie, gdzie pracował następnie jako niezależny współpracownik archiwum i dalej prowadził prace nad gromadzeniem i opisywaniem zbioru. Zebrane, a dokładnie odrysowane z oryginałów znaki wodne pochodzą z 85 archiwów niemieckich, ale także włoskich, austriackich, szwajcarskich, niderlandzkich i francuskich. Zasadniczo obejmują okres od 14 do 17 wieku, ale najstarsze zarejestrowane znaki pochodzą jeszcze z 1295 roku. Jest to największy tego typu zbiór na świecie. Piccard opracował ponad 100 tys. kart katalogowych dla zebranych znaków wodnych, opisywał je i systematyzował. 17 inwentarzy obejmujących ten zbiór wydanych zostało w 25 tomach i obejmuje ok. 92 tys. znaków wodnych.
Całość zbioru dostępna jest jednak online na stronach Hauptstaatsarchiv Stuttgart. Prace nad projektem trwały od 2002 roku. Dokonano nowej klasyfikacji zebranych znaków wodnych stosując w ramach 38 grup głównych typu „Korona”, „Głowa bawołu”, „Lilia”, „Wieża” ,czy „Krzyż” podział na kolejne podgrupy i klasy w zależności od dodatków do elementów głównych. Każdy znak posiada opis cech fizycznych, datację oraz informację o jego pochodzeniu. Przeglądając katalog tych znaków można podziwiać wyobraźnię ich twórców oraz artystyczne piękno, niekiedy prymitywne, niekiedy wyrafinowane. Znaki w zbiorze są oczywiście w wersji odrysowanej z oryginału. Nie trzeba wysiłku, aby na zapisanej kartce papieru czerpanego, oglądając ją pod źródło światła, dostrzec rysunek znaku wodnego. Baza posiada także link do dwóch ważnych katalogów online znaków wodnych- austriackiego "Wasserzeichen des Mittelalters" (WZMA) i holenderskiego „Watermarks in Incunabula printed in the Low Countries (WILC). Projekt ten jest pokrewny z innym projektem –„Bernstein, The Memory of Paper” - realizowanym w skali europejskiej przez 9 instytucji w Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Holandii i Austrii. „Bernstein” finansowany jest przez Komisję Europejską.
W rzeczywistości niewiele osób przeglądając akta w archiwum, zwraca na tego typu detale uwagę. Historycy szukają informacji zawartej w samym zapisie dokumentów, archiwiści jednak nie powinni zapominać o innych formach zapisu informacji, chociażby kryły się one na drugim lub trzecim planie dokumentu. Jak się okazuje nawet nie zapisany papier czerpany już sam w sobie kryje wiele ciekawych informacji, mogących stanowić odrębny byt dokumentu.

Katalog Piccard on-line

Na podstawie:

Landesarchiv Baden- Württemberg

Bernstein The Memory of Paper

oprac. Jolanta Leśniewska
AP Kutno

W dniach 17 i 18 czerwca 2010 r. Archiwum Miejskie w Budapeszcie (Budapest Főváros Levéltára), przy współpracy Archiwum Narodowego Węgier (Magyar Országos Levéltár) oraz International Center for Archival Research Icarus z Wiednia, organizują międzynarodową konferencję naukową na temat „Mapy katastralne w Europie Środkowej”. Celem konferencji jest ocena stanu zachowania map katastralnych, sporządzanych w XIX i XX w. na ziemiach monarchii habsburskiej, jak również stanu ich digitalizacji oraz możliwości udostępniania. Ponieważ mapy katastralne były sporządzane na terenach tejże monarchii z pojedynczych stanowisk, dostarczają one idealnego materiału dla realizacji międzynarodowego projektu.
Oficjalnymi językami konferencyjnymi będą angielski i niemiecki. Zaproszeni zostali badacze z następujących krajów: Austria, Chorwacja, Czechy, Polska, Rumunia, Serbia, Słowenia, Słowacja, Ukraina, Włochy, referaty wygłoszą też oczywiście gospodarze (Węgrzy). Konferencja ma na celu wymianę doświadczeń w badaniu danej problematyki, jak i stworzenie możliwości do nawiązania współpracy, także w dziedzinie digitalizacji oraz udostępniania map katastralnych.
Konferencja odbędzie się w siedzibie Archiwum Miejskiego (Főváros Levéltára), Teve ucta 3-5, 1139 Budapeszt.

Więcej informacji w języku węgierskim

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

Ustanowiony przed kilku laty przez Międzynarodową Radę Archiwalną dzień 9 czerwca, jako Międzynarodowy Dzień Archiwów, jest z roku na rok coraz bardziej okazale obchodzony i przygotowywany przez czeskich archiwistów. W roku bieżącym szczególnie wiele rozmaitych przedsięwzięć przygotowało Okręgowe Archiwum Państwowe w Pradze wraz ze swoimi dziewięcioma oddziałami. Poza tradycyjnym już umożliwieniem zwiedzania pomieszczeń archiwalnych, w tym wybranych magazynów, oraz okolicznościowymi wystawami i prelekcjami, czescy archiwiści przygotowali tez szereg innych niespodzianek. Na przykład w Oddziałach w Benešovie i Přibramie pokazane będą – w formie interaktywnej – niezidentyfikowane fotografie – może ktoś pomoże przybliżyć ich pochodzenie? Oddział w Kolinie przygotuje dla każdego odwiedzającego archiwum odcisk okolicznościowej pieczęci. Za to Oddział w Rakovniku przygotował nie dzień, ale cały Tydzień Otwartych Drzwi.
Dodać należy, iż w Archiwum w Přibramie od 15 kwietnia czynna jest niezwykle interesująca wystawa pt. „Zaczarowany świat zabawek Hamiro (Kouzelný svět hraček Hamiro) 1950-2010”. Wystawa będzie czynna do dnia 30 czerwca, a zwiedzać ja można w poniedziałki, wtorki i środy od między godz. 8.00 a 17.00, natomiast w czwartki i piątki od godz. 9.00 do 14.00.
Szczegółowy program w języku czeskim (pdf)

Oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra

Słowackie Stowarzyszenie Genealogiczno-Heraldyczne (Slovenská genealogicko-heraldická spoločnosť) przy współpracy ze Słowacką Biblioteką Narodową (Slovenska národni knižnica) oraz Narodowym Archiwum Słowacji (Slovenský národný archiv), zapraszają na kolejne seminarium metodyczne pod nazwą „Szkoła praktycznej genealogii” (Škola praktickiej genealógie), które odbędzie się w dniach 20-21 maja 2010 r. (czwartek – piątek) w Martine w salach Słowackiej Biblioteki Narodowej (pl. J.C. Hronského 1). Seminarium otwarte jest zarówno dla naukowców, jak i miłośników genealogii i heraldyki. Będą na nim omawiane najnowsze osiągnięcia słowackiej i światowej genealogii. Będzie też można zakupić, po cenach hurtowych, najnowsze opracowania z zakresu omawianej tematyki. Przy okazji odbędzie się walne zebranie Słowackiego Stowarzyszenia Genealogiczno-Heraldycznego.
Na stronach Stowarzyszenia Słowackich Archiwistów można znaleźć bliższe informacje odnośnie programu i noclegów.

Więcej w języku słowackim (pdf)

oprac. Ivo Łaborewicz
A.P. Jelenia Góra