6 lipca 2010 r. w Moskwie (sala wystawowa Archiwów Federalnych przy ul. Bolszoj Pirogowskoj) zostanie otwarta pod takim tytułem wystawa, z okazji 30 rocznicy XXII letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie, w 1980 r.
Wydarzenie to, oceniane z perspektywy czasu jako jedno z najważniejszych wydarzeń politycznych, gospodarczych i kulturalnych w powojennej historii ZSRR, już w 1980 r. budziło wielkie kontrowersje i sprzeciwy – zarówno samo miejsce organizacji Igrzysk w czasach zimnej wojny, a szczególnie trwająca sowiecka interwencja w Afganistanie, której skutkiem był bojkot tej Olimpiady przez szereg państw, w tym także socjalistycznych.
Mimo to, z perspektywy rosyjskiej, zawody olimpijskie w Moskwie były wydarzeniem bez precedensu, wielkim sportowym świętem, które pozostawiło żywy ślad zarówno w sercach kibiców, jak i biorących w nim udział sportowców. Były także „ostatnim impulsem do rozwoju słabnącej sowieckiej gospodarki”.
Igrzyskom poświęcono wiele wystaw i publikacji, okazuje się jednak, że poza zasięgiem historyków, dziennikarzy i kibiców znajdowała się wielka ilość materiałów archiwalnych, poświęconych moskiewskiej Olimpiadzie, dotąd utajnionych, a zawierających najważniejsze wręcz informacje o różnych aspektach Igrzysk, odkrywających wewnętrzne mechanizmy przygotowań do nich, zakulisowych „gier wokół Igrzysk” («игр вокруг Игр»). Na niniejszej wystawie po raz pierwszy pokazywane dokumenty sąsiadują z fotografiami, filmami i eksponatami muzealnymi (także z kolekcji prywatnych).
Wystawa będzie otwarta dla zwiedzających w dniach 7 lipca – 22 sierpnia br.

Wiecej w języku rosyjskim

oprac. E. Łaborewicz
AP Legnica

W dniach 30 i 31 sierpnia 2010r. w Palais de la paix w Hadze odbędzie się międzynarodowy kongres pod hasłem: Archiwa bez granic- Międzynarodowy kongres o znaczeniu archiwów dla praw człowieka, dobrego zarządzania, praktyk państw narodowych i tożsamości narodowej. Kongres ma położyć nacisk na znaczenie archiwów dla dobrego rządzenia w kontekście międzynarodowym, albowiem w świecie globalnym znaczenie archiwów przekracza granice narodowe. Uwaga skoncentrowana będzie na czterech dużych blokach tematycznych:

1. Archiwa jako "milczący świadkowie". Przynależność archiwów do stref międzynarodowych gdzie prawa człowieka są zagrożone.

2. Archiwea trybunałów międzynarodowych jak: Trybunał do spraw Jugosławii lub organizacji międzynarodowych lub ponadnarodowych jak Komisja Europejska, które przenikają granice państw. Co przytrafia się archiwom, które nie są podporządkowane międzynarodowym prawom archiwalnym.

3. Rola i znaczenie archiwów w rozwoju tożsamości narodowej i rozwoju państw narodowych. Zarządzanie archiwami jest, na przykład, nieodzowne dla prawa własności lub prawa obywateli do informacji.

4. W jaki sposób archiwiści mogą zaoferować wsparcie dla kolegów z innych części świata? Czy istnieje solidarność międzynarodowa archiwistów?

Kongres organizują: Holenderskie Stowarzyszenie Archiwistów (KVAN) i Flamandzkie Stowarzyszenie Archiwistów i Bibliotekarzy (VVBAD)

Więcej:

Archives without Borders

oprac. Adam Baniecki
AP O/Lubań

W 1997 roku niemiecki historyk Jochen Laufer z Centrum Badań Historii Najnowszej (Zentrum für Zeithistorische Forschung ZZF) odnalazł w archiwum w Moskwie niezwykle ciekawy dokument z punku widzenia powojennej historii Niemiec. W zespole Centralnego Zarządu Statystycznego Związku Radzieckiego znajduje się lista ponad 3 tys. przedsiębiorstw niemieckich z sowieckiej strefy okupacyjnej, w których dokonano demontażu urządzeń przemysłowych w celu wywiezienia ich do Związku Radzieckiego. Dokument zawierał podstawowe informacje dotyczące demontażu poszczególnych przedsiębiorstw, a więc rodzaj urządzeń, datę decyzji o demontażu i miejsce docelowego wywozu.
Proces demontażu urządzeń przemysłowych i militarnych  był wynikiem postanowień jałtańskich i poczdamskich, mających na celu demilitaryzację Niemiec, a także był formą rekompensaty i reparacji za straty powstałe w wyniku wojny dla Związku Radzieckiego i Polski. W porównaniu z analogiczną akcją w 3 pozostałych strefach okupacyjnych, zakres demontażu we wschodniej części Niemiec był zakrojony na znacznie większą skalę. Niemcy, zwłaszcza z sowieckiej strefy okupacyjnej dotkliwie odczuli przeprowadzaną przez Rosjan akcję. Pozostawiło to również na wiele lat ślad w gospodarce wschodnich Niemiec, a także wykorzystanych do tego celu niemieckich robotnikach, traktowanych – jak wskazują przytaczane przez stronę niemiecką źródła - okrutnie przez Rosjan.

Archiwum Narodowe w Pradze (Národní archiv) udostępniło na swoich stronach internetowych bardzo interesująca wystawę pt. „Pracowali pro Říši…” (Pracowali dla Rzeszy…), która pokazuje przymusową pracę czeskich obywateli Protektoratu na rzecz hitlerowskich Niemiec w latach 1939-1945. Wystawa została podzielona na 9 tematycznych i chronologicznych części, przez co jej odbiór jest bardzo przystępny.

fot. Národní archiv Praha

Archiwum Narodowe w 2008 r. podjęło się realizacji projektu badawczego, pt. „Zwangseinsatz der tschechischen Bevölkerung des Protektorats Böhmen und Mähren in der Zeit der NS-Besatzung“ (Użycie robotników przymusowych czeskiej ludności Protektoratu Czecha i Moraw w czasie okupacji narodowo-socjalistycznej), współfinansowanego z funduszy niemieckich. Końcowym efektem tego projektu będzie krytyczna edycja materiałów źródłowych dotyczących tej problematyki. Prezentowana obecnie wystawa ukazuje faksymila wybranych dokumentów, które znajdą się w przygotowywanym opracowaniu, jak również szereg innych źródeł wytworzonych przez ówczesne urzędy i osoby prywatne.
Celem wystawy jest ukazanie rozmaitych rodzajów dokumentów (plany obozów, listy, dzienniki, książki pracy, meldunki i inne), jak również, plakatów, ulotek, ogłoszeń, artykułów prasowych, fotografii, a także filmów i nagrań dźwiękowych (wypowiedzi byłych robotników przymusowych) obrazujących w sposób bardzo plastyczny zarówno propagandową, jak i realna stronę pracy przymusowej ludności czeskiej na rzecz III Rzeszy Niemieckiej.

Więcej o wystawie w jezyku czeskim

oraz strona:

oprac. Ivo Łaborewicz
AP O/Jelenia Góra