WŁOCHY: Historyczne Multimedialne Archiwum Morza Śródziemnego

W ostatnim dniu lipca 2009r. na zamku Manice w Syrakuzach we Włoszech nastapiła prezentacja Historycznego Multimedialnego Archiwum Morza Śródziemnego (L'Archivio storico multimediale del Mediterraneo). Prezentacja oficjalna Dyrektorowi Generalnemu Dóbr Archiwalnych Włoch, panu dr Skala będzie miała miejsce 24 września. Archiwum proponuje nowe spojrzenie i popularyzację wiedzy o historii regionu śródziemnomorskiego poprzez udostępnienie informacji o zasobach dokumentalnych i kartograficznych przechowywanych w archiwach Włoch i krajów śródziemnomorskich. Informacje zostały zorganizowane i zebrane w jednym multimedialnym archiwum.

Historyczne Multimedialne Archiwum Morza Śródziemnego

Obecnie na multimedialny zasób archiwum złożyły sie zbiory 14 archiwów państwowych włoskich oraz Biblioteche Riunite Civica e A.Ursino Recupero. Sam projekt realizowany jest przez kilka włoskich uniwersytetów oraz instytucje naukowe Niemiec i Wielkiej Brytanii.

Serwis zorganizowany jest w formie portalu składającego się z określonych bloków z naciskiem  na mechanizmy wyszukiwania informacji. Zastosowana metoda wielostronnego mechanizmu wyszukiwawczego pozwala na korzystanie z danych zarówno przez specjalistów mogących szukać bardzo sprecyzowanych informacji, jak i mozliwe jest wyszukiwanie kontekstowe poprze różne metody kwalifikacji kontekstowej informacji.

Odnajdowane obiekty dzięki odwołaniu sie do zestandaryzowanego międzynarodowego opisu archiwalnego łatwe są w korzystaniu. Mamy precyzyjnie okreslone dane bloku identyfikacji, twórcy, zawartości (krótkie, ale bardzo przemyślane regesty), źródeł komplementarnych, takż kontroli skąd wiadomo kiedy obiekt został opisany i przez kogo. Ostatnim elementem jest prezentacja multimedialna pozwalająca na pełne korzystanie z dokumentu.

Niezwykle interesujący mechanizm zastosowano do przeszukiwania zasobów kartograficznych. Poszukiwania prowadzimy od ogółu do szczegółu posługując sie kolejnymi uszczegółowieniami mapy oraz rozwijanymi listami z typografią geograficzną, aż dochodzimy do inetersujacego nas obiektu osadzonego w wybranej epoce. Projekt jest niezwykle nowatorski ponieważ faktycznie realizuje dostęp do zasobu poprzez internet. Projekt jest nowy stąd wiele obszarów jego zainteresowania nie jest jeszcze zagospodarowanych ale zaangażowanie wielu poważnych europejskich instytucji naukowych daje mu szanse na pełną realizację.

oprac. Adam Baniecki
AP Lubań

NIEMCY: Warszawa na celowniku fotoreporterów- wystawa fotografii z lat 1939-1945

Od 27 sierpnia w siedzibie głównej Bundesarchiv w Koblencji, będzie można oglądać wystawę upamiętniającą 70 rocznicę wybuchu II wojny światowej i napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę. Wystawa nosi tytuł „Im Objektiv des Feindes. Die deutschen Bildberichterstatter im besetzten Warschau (1939-1945)“. (W obiektywie wrogów. Niemieccy fotoreporterzy w okupowanej Warszawie 1939-1945). Ekspozycja powstała w wyniku współpracy niemieckich i polskich instytucji: Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, Archiwum Fotograficznego Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie (Stiftung Preußischer Kulturbesitze), Muzeum Kultur Europejskich w Berlinie (Museum Europäischer Kulturen) Domu Spotkań z Historią w Warszawie, Krąg Przyjaciół Domu Willy'ego Brandta w Berlinie (Freundeskreis Willy-Brandt-Haus), Bundesarchiv w Koblencji i Herder Institut w Marburgu.
Wystawa pokazuje stopniowe unicestwianie miasta od 1939 do 1945 roku, miasta które przed wybuchem wojny liczyło 1,3 miliona ludzi, i w którym w wyniku wojny życie straciło 700 tys. mieszkańców, w tym 350 tys. Żydów. Fotografie obejmują kolejno takie zagadnienia, jak: kampania wrześniowa, represje dokonywane na ludności polskiej, życie codzienne okupowanego miasta, eksterminację Żydów, Powstanie Warszawskie i ostateczne dzieło zniszczenia, dokonywane od października 1944 do stycznia 1945.
Autorami wystawy są Danuta Jackiewicz i Eugeniusz Cezary Król, którzy wybrali na nią 250 zdjęć, wykonanych przez niemieckich fotoreporterów na potrzeby propagandy niemieckiej, realizowanej przez Kompanie Propagandowe (Propaganda-Kompanien–PK) Wehrmachtu i Waffen-SS. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Bundesarchiv i Archiwum Fotograficznego Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego w Berlinie. Wielkość zasobu obejmująca działalność PK szacowana jest na 1,1 mln. fotografii.
W znakomitej większości zdjęcia te będą pokazywane w Niemczech po raz pierwszy. Na wystawie można będzie odnaleźć -pomimo warstwy propagandowej pokazującej Polaków i Żydów jako niższą rasę- dokumentację ukazującą zniszczenia stolicy i życie codzienne jej mieszkańców. Do szczególnie ciekawych należy zaliczyć zdjęcia wykonane przez Joe J. Heydeckera, który w chwilach wolnych od służby fotografował życie w gettcie. Po upadku Powstania Warszawskiego wykonał zaś serię unikalnych zdjęć centrum miasta tuż przed całkowitym jego wyburzeniem. Wiele zdjęć jest jednak zmanipulowanych. Świadczą one o zamiarze przedstawienia polskiej i żydowskiej ludności w niekorzystnym świetle. Propaganda w nazistowskich Niemczech była przecież tak samo ważna, jak czołgi i armaty.
Przekaz wizualny wzbogacony jest o komentarz historyczny autorów uzupełniony fragmentami dokumentów, np. dzienników Wilma Hosenfelda, Józefa Goebbelsa, wspomnieniami mieszkańców Warszawy, artykułami z okresu okupacji, oraz reprodukcjami plakatów i afiszów.
Wystawa pokazywana była po raz pierwszy w Domu Spotkań z Historia w Warszawie jesienią 2008 roku. 27 sierpnia w Koblencji, wystawę otworzy prof. Eugeniusz Cezary Król z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Na podstawie materiałów Bundesarchiv i AUGIAS NET Das Nachrichtenportal Archivwesens

Opracowała Jolanta Leśniewska
AP Kutno

W ukraińskich archiwach państwowych, w ponad 20 ukraińskich miastach, otwarto szereg wystaw archiwalnych z okazji obchodzonej 24 sierpnia 18-stej rocznicy proklamowania przez Ukrainę niepodległości, m. in. 20 sierpnia br. w Centralnym Państwowym Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki w Kijowie wystawę pt. „Niezależność. 24 sierpnia 1991 r. w dokumentach archiwalnych”. W samym Kijowie w tym samym czasie można obejrzeć kilka innych wystaw zorganizowanych z tej samej okazji. Wystawy zorganizowały także archiwa w Czernichowie, Dniepropietrowsku, Użhorodzie, Tarnopolu, Winnicy, Równem, Sewastopolu i Symferopolu na Krymie, Chersoniu, Charkowie, Kirowogradzie, Żytomierzu, Sumach, Łucku na Wołyniu.

Wystawa w Żytomierzu

Wystawa w Sumach (wsch. Ukraina)

oprac. Edyta Łaborewicz
AP Legnica

Dotychczas udało się odzyskać 90 % zasobów archiwalnych archiwum miejskiego w Kolonii, które 3 marca tego roku zupełnie nieoczekiwanie zapadły się wraz z budynkiem pod ziemię. Do odzyskania pozostaje więc jeszcze około 10 % dokumentów, które zgromadzono w specjalnej hali magazynowej, w jednej z dzielnic Kolonii w Porz. 10% z 30 kilometrów bieżących akt, jakie znajdowały się w tym archiwum, stanowi wielkość, którą poszczycić się może średnie archiwum państwowe w Polsce. Te 10 % zasobu znajduje się jednak w stanie kompletnej destrukcji. 350 skrzyń zgromadzonych w Porz zawiera szczątki dokumentów zamoczone, wyblakłe, pomarszczone-niektóre wielkości znaczka pocztowego - wymieszane z gruzem i błotem.
Codziennie grupa ok. 30 ochotników prowadzi prace porządkowe polegające na wydobywaniu z masy gruzu dokumentów, w większości w postaci skrawków papieru. Jak oceniono, większość z tych akt pochodzi z lat 40 i 50-tych. Wydobyte szczątki dokumentów są płukane i oczyszczane, a następnie poddawane procesowi suszenia w komorze liofilizacyjnej. Jest to suszenie poprzez wcześniejsze wymrażanie, najczęściej stosowane w przemyśle spożywczym, ale w tych wyjątkowych okolicznościach również przy osuszaniu archiwaliów. To oczywiście nie koniec procesu przywracania dokumentów do dawnego stanu.