W trakcie Warszawskiej Jesieni Archiwalnej przedstawiono nową książkę Wkład archiwistów warszawskich w rozwój archiwistyki polskiej. Zbiór studiów poświęconych warszawskiemu środowisku archiwalnemu pod red. Alicji Kuleckiej, opublikowaną przez Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warta jest ona rekomendowania z wielu względów. Zawiera 34 artykuły o różnorodnej tematyce – 4 rozdziały grupują je wokół nadrzędnych tematów: instytucje, teoria i praktyka, ludzie oraz dziś i jutro. Polecane teksty przedstawiają liczne aspekty archiwistyki, mówią o trwaniu i zmianach – nazw, struktur, siedzib, warunków funkcjonowania, o ludziach działających w miejscach i w ramach struktur, o ich postawach, trudach i osiągnięciach, o ideach, które propagowali lub wdrażali w życie. Publikacja nie zastąpi podręczników archiwistyki czy słownika biograficznego, ale jest ich cennym uzupełnieniem. Przybliża i pomaga zrozumieć to, co już się zdarzyło, i zachęca do dopisania ciągu dalszego, bowiem archiwistyka nadal się rozwija, zmienia swoje oblicze i oblicze świata, a przynajmniej jego obraz utrwalony w materiałach archiwalnych. Wszystkie cytaty i ilustracje zamieszczone w prezentacji pochodzą z omawianej książki.

Omówienie

Anna Laszuk
NDAP

W zasobie Centralnego Archiwum Państwowego w Tiranie (Albania), wśród ok. stu innych rękopisów odkrytych u schyłku reżimu komunistycznego (pod koniec 80. - na początku lat 90. XX w.), znajduje się tzw. Kodeks Korçë 93 (od nazwy miasta Korçë, leżącego na południowym wschodzie Albanii). Kodeks pochodzi z X wieku i jest wspaniale zachowanym zabytkiem piśmiennictwa bizantyńskiego. Spisany na 308 cienkich pergaminowych arkuszach, zawiera tekst czterech Ewangelii i jest bogato iluminowany (ozdobne inicjały, portrety Ewangelistów). Tekst jest napisany w formie krzyża, co jest szczególnie rzadkim zjawiskiem w historii rękopisów w języku greckim.

Ilustracja z Kodeksu Rabbuli

źródło: Uniwersystet Pedagogiczny w Krakowie

Archiwa państwowe przechowują nie tylko dokumenty w popularnym znaczeniu tego słowa. Stwierdzenie to ilustruje wirtualna wystawa mniej „typowych” materiałów archiwalnych, wykonana przez Archiwum Państwowe Obwodu Brzeskiego (w Brześciu, biał. Брэст, ros. Брест).
Na wystawie zaprezentowano więc nie dokumenty tekstowe, ale mapy, plany, reklamy, ulotki, plakaty, zdjęcia, druki, publikacje naukowe i wydawnictwa muzyczne z biblioteki Archiwum, z XIX – pocz. XX w., w języku rosyjskim, polskim, francuskim, niemieckim, łacińskim i hebrajskim.

Żródło: brestjust.by

Dnia 26 listopada 2012 r. na Papieskim Uniwersytecie Św. Krzyża w Rzymie otwarta została interesująca wystawa pt. „Dyktatura vs nadzieja” (oryg. „Diktatura vs. naděje / Dittatura vs. speranza), z wyjaśniającym podtytułem „Prześladowania Kościoła katolickiego w Czechosłowacji 1948-1989”. Organizatorami przedsięwzięcia są: Ambasada Republiki Czeskiej w Rzymie, Archiwum Prezydenta Czech oraz Instytut Badań Reżimów Totalitarnych (Ústav pro studium totalitních režimů), czyli czeski odpowiednik polskiego Instytutu Pamięci Narodowej. Na otwarciu wystawy obecni byli m.in.: ambasador Republiki Czech przy Stolicy Apostolskiej dr. Pavel Vošalík, prezes Czeskiej Akademii Nauk prof. Jiří Drahoš, ambasador Polski przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, kardynałowie Giovanni Coppa, Miloslav Vlk i Dominik Duka.
Wystawa, poprzez dokumenty i zdjęcia, umieszczone na 24 tematycznych planszach, ukazuje działania czechosłowackich władz komunistycznych skierowane przeciw Kościołowi katolickiemu. Celem wystawy jest ukazanie szerokiego spektrum prześladowań, jakie totalitarny reżim komunistyczny skierował przeciw Kościołowi rzymskokatolickiemu. Zaprezentowano konkretne narzędzi i techniki operacyjne, zmierzające do całkowitej likwidacji Kościoła i w ogóle życia religijnego społeczeństwa czechosłowackiego, a także pokazano stanowisko samego Kościoła w wobec tych działań i różnorodnych nacisków. Wystawa zwraca również uwagę na kontekst międzynarodowy, a przede wszystkim prezentuje materiały ukazujące stosunki czesko-watykańskie, szczególnie w odniesieniu do losów poszczególnych osób, które znalazły się na emigracji (np. kardynał Josef Beran, kardynał Thomas Špidlík). Zaprezentowano wiele dotąd niepublikowanych dokumentów, jak osobisty list Jana Pawła II do Gustava Husaka (I sekretarza