Uprzejmie i z radością informujemy, że od dnia 24 stycznia 2018 r. redaktorem naczelnym Naukowego Portalu Archiwalnego jest dr Adam Baniecki. W tym dniu w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego odbyła się obrona Jego rozprawy doktorskiej na temat „Powiat Bolesławiecki w latach 1945 – 1950”. Rada Naukowa Instytutu, obradująca w tym samym dniu, nadała Adamowi stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii. Warto podkreślić, że przygotowana rozprawa oparta została o materiały archiwalne z Archiwum Akt Nowych, Archiwum Państwowego we Wrocławiu i jego Oddziału w Lubaniu (od 2016 r. w Bolesławcu) oraz Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu. Pani promotor, prof. zw. dr hab. Teresa Kulak stwierdziła, że rozpoczynając badania Adam Baniecki znajdował się na naukowej pustej ziemi, a wydobywając z archiwaliów kolejne wiadomości układał z nich obraz rodzinnego powiatu. W ten sposób podkreśliła pionierskie znaczenie rozprawy, która uzyskała pozytywne recenzje prof. dr. hab. Czesława Osękowskiego i prof. dr. hab. Grzegorza Straucholda.
Serdecznie gratulujemy naszemu Koledze, który do osiągnięć na polu archiwalnym dodał bardzo ważny sukces w dziedzinie historii. Życzymy też pomyślności w realizacji kolejnych planów i zamierzeń.

Dyrektor Archiwum Państwowego we Wrocławiu
dr Janusz Gołaszewski, Adam Baniecki i Dorota Żygadło

Dariusz Bednarek, Anna Laszuk, Dorota Żygadło

fot. Ryszard Bacmaga

Rok 1918 był bardzo ważny w historii Europy i Świata, przynosząc nie tylko zakończenie pięcioletnich zmagań I wojny światowej, ale jednocześnie rozpoczął on dzieje wielu nowych państwa. Niektóre z nich, jak Polska, powróciły na mapę polityczną po wielu latach, inne powstały jako zupełnie nowe podmioty. 100-lecie tamtych wydarzeń, przypadające w 2018 r., wszystkie te państwa będą uroczyście świętować, a w ramach różnorodnych wydarzeń odbędzie się szereg sesji i konferencji naukowych, organizowanych także przez archiwa historyczne. Jedno z pierwszych takich sympozjów odbędzie się na Słowacji.
Proklamowanie 28 października 1918 r. Czechosłowacji było aktem powołującym dożycia zupełnie nowy organizm państwowy, tylko w pewien sposób odwołujący się do wielowiekowych tradycji królestwa czeskiego, powstałego – przypomnijmy – w 895 r. jako księstwo. Nie było ono jednak w pełni jej poprzednikiem, nawet jeśli weźmie się pod uwagę istniejące wcześniej Księstwo Wielkomorawskie – powstałe ok. 820 r. – w którego skład do ok. 880 r. wchodziły tereny późniejszej Słowacji. Powstałe w 1918 r. nowe państwo musiało zorganizować od nowa całą swoją strukturę i administrację i temu właśnie tematowi poświęcona będzie konferencja naukowa, której uczestnicy spojrzą na zagadnienie rodzenia się Czechosłowacji z punktu widzenia Słowaków.

Doroczna Konferencja Międzynarodowej Rady Archiwów zakończyła się przyjęciem 29 listopada 2017 r. deklaracji „siedmiu zobowiązań” (la declaración de siete compromisos).
Poniżej prezentujemy jej roboczy przekład na język polski.

Deklaracja z Meksyku,
podjęta przez Międzynarodową Rade Archiwów na dorocznej konferencji ALA* – ICA, Meksyk, listopad 2017

Preambuła

W czasie XX kongresu archiwów, który odbył się w Seulu w Korei Południowej, w grudniu 2016 r., MRA wytworzyła „komunikat z Seulu”, który opisał działania, jakie MRA powinna byłaby prowadzić w trakcie następnych czterech lat. Zaangażowały one MRA w aktywność na następujących polach:
- rozpoznanie dokumentów archiwalnych jako źródeł unikatowej i niezastąpionej formacji
- promowanie polityki przechowywania dokumentów cyfrowych, przez co należy rozumieć trwałe przechowywanie i dostępność do cyfrowej spuścizny ludzkości
- trwałe finansowanie i rozwój zasobów ludzkich
- wsparcie strategicznych inicjatyw organizacji międzynarodowych takich jak UNESCO, ONZ, Przymierze na Rzecz Otwartego Rządu (Open Gouvernment Partnership)
- wzmocnienie współpracy międzynarodowej

W środę 29 listopada 2017r. odbyła się podniosła uroczystość otwarcia po kapitalnym remoncie i rekonstrukcji budynku Powiatowego Archiwum Państwowego Bruntal z siedzibą w Krnovie, stanowiącego oddział Archiwum Państwowego w Opawie. Aktu otwarcia dokonali sekretarz stanu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PhDr. Petr Mlsna, dyrektor naczelny archiwów PhDr. Jiří Úlovec oraz dyrektor Departamentu Finansowania inż. Pavel Goš. Wśród gości znaleźli się dyrektorzy wielu czeskich archiwach, a ponadto dyrektor Archiwum Państwowego w Katowicach dr hab. Piotr Greiner oraz przedstawiciel wojewody Morawsko-Śląskiego Jan Krkoška, przedstawiciele muzeów, Instytut Dziedzictwa Narodowego, Uniwersytet Śląski w Opawie i wiele innych osobistości, a także przedstawiciele firm biorących udział w remoncie.
Powiatowe Archiwum Państwowe w Bruntalu (Okresní archiv Bruntál) powstało w 1958 r., przy czym jego zbiory złożono w tutejszym pałacu. W 1961 r. dla potrzeb archiwów pozyskano budynek byłej synagogi w Krnově. Poszczególne zbiory przechowywano jednak w różnych innych obiektach, m.in. w pałacu w Janovicích u Rýmařova. Żaden z tych obiektów nie spełniał nawet podstawowych warunków do przechowywania materiałów archiwalnych. W dodatku niektóre z nich dosięgły różne klęski żywiołowe i problemy techniczne. Wreszcie synagogę trzeba było zwrócić pierwotnym właścicielom. W 1997 r. postanowiono znaleźć jedną, lepszą siedzibę. Wybrano budynek fabryczny byłego przedsiębiorstwa państwowego Karnola w Krnovie, który zdecydowano się gruntowanie przebudować.