Dnia 16 marca 2021 r. w Sali Wystawowej Archiwów Federalnych w Moskwie - wernisaż wystawy historyczno-dokumentalnej „Wojna polsko-sowiecka 1919-1921. Traktat pokojowy w Rydze” oraz okrągły stół poświęcony konfrontacji zbrojnej i dyplomatycznemu rozwiązaniu konfliktu między Rosją Sowiecką a Polską.
Organizatorami wystawy są: Federalna Agencja Archiwalna, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Społecznej i Politycznej oraz Rosyjskie Towarzystwo Historyczne, a w jej przygotowaniu wzięły udział m.in.: Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe, Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych, Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Literatury i Sztuki, Rosyjskie Państwowe Archiwum Historii Współczesnej, Rosyjskie Państwowe Archiwum Dokumentów Dźwiękowych, Departament Historyczno-Dokumentalny Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej, Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej, Archiwum Prezydenta Federacji Rosyjskiej, Departament Archiwów i Ewidencji Ministerstwa Sprawiedliwości Republiki Białorusi, Archiwum Państwowe Republiki Białorusi, Białoruskie Państwowe Archiwum-Muzeum Literatury i Sztuki, Białoruskie Państwowe Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych, Państwowe Archiwum Obwodu Mińskiego i wiele innych.

Archiwum Czeskiego Radia (Český rozhlas) umieszcza na swoich stronach internetowych rozmaite stare materiały dźwiękowe, pogrupowane tematycznie, obrazujące ważne lub ciekawe wydarzenia, jakie zarejestrowały przed laty mikrofony jego reporterów i dziennikarzy. Ostatnio pojawiły się nagrania dotyczące epidemii grypy hongkońskiej (Hongkongská chřipka), jaka zaatakowała ludzkość w latach 1968-1970. Audycje opatrzono znamiennym tytułem: „Grypa z Hongkongu - zapomniana pandemia XX wieku, w wyniku której zginęło ponad milion osób”.
W dobie panującej obecnie pandemii Covid-19 wspomina się często o 100 lat wcześniejszą epidemię grypy zwanej hiszpanką, która w latach 1918-1920 pochłonęła nawet 50 milionów istnień ludzkich. Jednak między tamtą plagą, a obecną przez planetę przeszło wiele innych, łagodniejszych fal chorób grypopodobnych. Jedną z nich stało się pod koniec lat 60. rozprzestrzenianie się wirusa A/H3N2, nazwanego grypą z Hongkongu. Tam właśnie choroba objawiła się po raz pierwszy w czerwcu 1968 roku, a w ciągu zaledwie dwóch tygodni lekarze zarejestrowali tu 500 000 jej przypadków. Choroba szybko rozprzestrzeniła się na Azję Południowo-Wschodnią, Indie i Związek Radziecki, skąd zimą dotarła do Europy Wschodniej. Do USA przedostał się za pośrednictwem zdemobilizowanych żołnierzy powracających z wojny w Wietnamie, o czym Radio Czechosłowackie poinformowało w grudniu 1968 r.

Dnia 28 lutego 2021 r. w jeleniogórskim szpitalu zmarł Czesław Margas, wieloletni kierownik, a potem dyrektor tutejszego Archiwum Państwowego; współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Jeleniej Góry i Karkonoskiego Towarzystwa Naukowego, laureat nagrody miasta, postać niezwykle zasłużona dla archiwistyki i dla regionu.
Urodził się 21 sierpnia 1925 r. we wsi Zuzowy w powiecie Końskie. W 1946 r. ukończył gimnazjum w pobliskim Przedborzu, skąd przeniósł się do Liceum Ogólnokształcącego w Końskich, gdzie w 1948 r. zdał egzamin maturalny. Jeszcze w tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Wrocławiu na kierunku historia. Pracę magisterską, napisaną pod kierunkiem prof. Władysława Czaplińskiego, obronił w 1952 r. Zanim uzyskał tytuł magistra, skierowany został nakazem pracy do Jeleniej Góry. Tutaj dnia 1 czerwca 1952 r. zatrudniony został w Oddziale Terenowy wrocławskiego Archiwum Państwowego, od razu na stanowisku kierownika. Do pomocy miał tylko jedną woźną, żadnego doświadczenia, za to pod opieką archiwalną spory obszar pięciu powiatów: jeleniogórskiego, kamiennogórskiego, lwóweckiego, lubańskiego i zgorzeleckiego. Wszystkiego musiał w zasadzie nauczyć się sam, uczestnicząc jedynie w krótkich kursach przygotowawczych, czasem korzystając z doświadczenia kolegów z odległego Wrocławia, a tak naprawdę nabierając biegłości w zawodzie poprzez samodzielną praktykę. Pierwszym zawodowym zadaniem, przed jakim stanął, było zabezpieczenie i przewiezienie do Jeleniej Góry całego materiału archiwalnego sprzed 1945 r., zachowanego w terenie. Następnie przystąpił do jego porządkowania. W latach 50. i 60. inwentaryzował blisko 2000 jednostek aktowych rocznie. Sporządził inwentarze dla większej części zasobu niemieckiego. Ponadto segregował ogromny księgozbiór, z którego wiele tomów przekazał różnym bibliotekom naukowym w kraju. Zabezpieczając w terenie akta poniemieckie, kontrolował skupy makulatury, ratując w ten sposób śląskie dziedzictwo historyczne przed zniszczeniem. W 1956 r. rozpoczął przejmowanie akt urzędów i instytucji polskich. Zasób archiwum udostępniał wszystkim zainteresowanym. Jednocześnie rozpoczął kontrole archiwów zakładowych w różnych instytucjach, których początkowo rocznie przeprowadzał grubo ponad setkę.

W celu zapewnienia zdalnego dostępu do informacji o dokumentach archiwalnych, Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie publikuje na swojej stronie internetowej cyfrowe kopie dokumentów (obecnie w liczbie 150) z zespołu archiwalnego nr 132 „Zbiór listów osób państwowych, publicznych i kościelnych Ukrainy, Polski i innych krajów”.
Zespół powstał w XIX wieku i liczy 1234 jednostki archiwalne, które są w pełni zdigitalizowane. Dokumenty zostały napisane w języku łacińskim, polskim, niemieckim, ukraińskim, włoskim, francuskim, angielskim, rosyjskim, tureckim i węgierskim; wśród nich znajdują się listy ukraińskich hetmanów Bohdana i Jurija Chmielnickich (14 listów z lat 1653–1661), królów polskich Zygmunta I, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego, Zygmunta III, Władysława IV, Jana Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Jana III Sobieskiego, Augusta II Mocnego, królowych polskich: Marii Ludwiki Gonzagi i Marysieńki Sobieskiej, cesarza austriackiego Leopolda I, sułtana Mustafy czy króla szwedzkiego Karol XII. Ponadto, w zbiorze znajdują się listy magistratów różnych miast do Lwowa, urzędników świeckich i kościelnych, posłów na Sejm, komisarzy królewskich, większość zbiorów to listy osób prywatnych.

Kopie dokumentów

Więcej: Центральний державний історичний архів України, м. Львів оприлюднив сотні архівних справ з автографами гетьманів та королів

oprac. Edyta Łaborewicz

AP Wrocławu O/Legnica