W dniach 18–19 maja 2020 r. w Wiedniu zorganizowana zostanie konferencja naukowa z okazji 100-rocznicy tzw. Konwencji Praskiej, zawartej pomiędzy Austrią a Czechosłowacją w sprawie wzajemnego przekazania archiwaliów. Organizatorami konferencji są: Archiwum Narodowe w Pradze oraz Austriackie Archiwum Państwowe w Wiedniu.
Po upadku, w wyniku I wojny światowej, wielonarodowego państwa Habsburgów – monarchii Austro-Węgier, niektóre państwa powstałe na jej gruzach, głównie Czechosłowacja i Rumunia, zażądały zwrotu materiałów archiwalnych dotyczących ich historii. Ramy tzw. „separacji archiwalnej” określone zostały już przez traktat pokojowy z Saint-Germain, podpisany przez przedstawicieli Austrii i zwycięskie mocarstwa 10 września 1919 r. Właściwa i szczegółowa umowa dwustronna, pomiędzy Czechosłowacją i Austrią, tzw. „konwencja praska”, podpisana została 18 maja 1920 r. w Pradze. Przekazywanie dokumentacji, którymi państwo czechosłowackie wyraziło zainteresowanie, rozpoczęło się natychmiast po zawarciu konwencji praskiej, a dokładnie 10 czerwca 1920 r. Zajmowała się tym grupa czeskich archiwistów pod kierunkiem Jaroslava Kursy, pracująca w Wiedniu do 1922 r. Czescy archiwiści byli zainteresowani głównie aktami działalności austriackiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Z archiwów arystokratycznych przejmowano dokumentację byłej czeskiej kancelarii sądowej, a także rejestry herbowe (tzw. Saalbuchy).

W ramach współpracy Archiwum Narodowego w Pradze i Instytutu Geodezji, Topografii i Kartografii opracowano aplikację internetową, zapewniającą dostęp do wyników badań nad planami osadnictwa żydowskiego w Czechach z lat 1727–1728. Plany te - stanowiące unikatowy zbiór kartograficzny - zostały uznane w 2018 r. za Archiwalne Zabytki Kultury, a obecnie trwają zabiegi o umieszczenie ich na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

Widok strony głównej

W udostępnionej aplikacji lokalizacje poszczególnych osad żydowskich umieszczane są na współczesnej mapie przeglądowej Republiki Czeskiej, a sama aplikacja umożliwia przeglądanie starych planów, wraz z zachowanymi do nich dokumentami archiwalnymi, oraz ich porównywanie z mapami tzw. Drugiego katastru gruntowego, zwanego też Metryką Franciszkańską (od cesarza Franciszka II) oraz aktualnymi zdjęciami lotniczymi. Aplikacja pozwala wyszukiwać lub filtrować plany osadnicze ludności żydowskiej według kilku kryteriów. Jednocześnie do zapewniono możliwość wstawiania tutaj inne plany, które wciąż czekają na odkrycie i przetworzenie.

Od 2013 roku Bundesarichiv czyli Archiwum Federalne wydaje specjalistyczne czasopismo Forum, które zazwyczaj poświęcone jest jednemu wiodącemu tematowi. Większość artykułów jest pisana przez pracowników archiwum i ma na celu dostarczenie impulsów do profesjonalnej dyskusji na aktualne tematy archiwalne. Każde wydanie zawiera krótkie sprawozdanie roczne z kluczowymi danymi liczbowymi dotyczącymi zbiorów archiwalnych, opracowania, udostępniania oraz personelu Bundesarchiv.
Dotychczas poruszone tam zostały takie tematy jak: Dostęp do dóbr kultury, a prawo archiwalne w okresie przejściowym w 2013, Digitalizacja archiwów - sposoby i cele w 2014, Archiwa przejściowe - historia, praktyka, przyszłość w 2015, Archiwizacja filmów w epoce cyfrowej w 2016, Archiwum Federalne i jego wizerunek w 2017, Archiwum Federalne wobec zmian cyfrowych w 2018.

Ostatni zaś numer pisma za 2019 poświęcony jest 100-leciu Reichsarchiv i  jubileuszowej konferencji poświęconej temu tematowi. Tak więc również niemieccy koledzy w ubiegłym roku mieli powody do świętowania tak zacnego jubileuszu. Archiwum Rzeszy - Riechsarchiv jako centralny urząd cywilny, utworzono 1 października 1919 roku. Jego siedzibą był Poczdam, a  pierwszym dyrektorem generał Herman Ritter Mertz von Quirnheim. Pierwsi pracownicy tego archiwum rekrutowali spośród korpusu oficerskiego - ok. 100 osób. Archiwum podporządkowano Ministerstwu Spraw Wewnętrznych. Do zadań archiwum należało gromadzenie i katalogowanie wszystkich akt Cesarstwa Niemieckiego, które powstały od 1871 r. Ponadto miało ono zapewnić użytkownikom dostęp do informacji i umożliwiać badania historii Rzeszy - zwłaszcza historii I Wojny Światowej.

Dnia 25 lutego 2020 Czeski Komitet Błękitnej Tarczy we współpracy z Archiwum Narodowym w Pradze oraz spółką CESNET z.s.p.o. przygotowały seminarium na temat „Bezpieczeństwo zbiorów instytucji dóbr kultury w cyberprzestrzeni”. Jest to temat nie tylko ciągle aktualny, ale wraz z rozwojem techniki wymagający stałego pogłębiania wiedzy. Dlatego też zaproszono do współpracy spółkę CESNET, która jest stowarzyszeniem uniwersytetów i Akademii Nauk Republiki Czeskiej, zajmującym się obsługują i rozwojem krajowej e-infrastruktury dla nauki, badań i edukacji, w tym tworzenia sieci komputerowej i przechowywania danych, oferując w tym zakresie szeroki zakres usług.
Głównym punktem seminarium będą dwa wystąpienia, związanego z CESNET doc. JUDr. Jana Koloucha, będącego od wielu lat pracownikiem naukowym kilku uniwersytetów, gdzie prowadzi zajęcia m.in. dotyczące cyberprzestępczości i bezpieczeństwa elektronicznego. Był też członkiem grup ekspertów Agencji Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA). Jego pierwszy referat zatytułowano: „Umiejętne korzystanie z technologii komputerowej i usług on-line, jako najlepsze zabezpieczenie”, zaś drugi „Digitalne ślady”. Po obu wystąpieniach przewidziana jest oczywiście dyskusja.
Seminarium odbyło się w sali konferencyjnej Archiwum Narodowego (adres: Praha 4 – Chodovec, Archivní 4) dnia 25 lutego 2020 r

Więcej:

Bezpečné chování paměťových institucí v kyberprostoru

oprac. Ivo Łaborewicz

AP Wrocław O/Jelenia Góra