Centralny Instytut Archiwów (Instituto Centrale per gli Archivi) opublikował techniczne wytyczne dla baz danych archiwów włoskich, które będą obowiązywały w Państwowym Systemie Archiwistyki (Sistema Archivistico Statale- dalej SAS) Jest to jeden z modułów Systemu Archiwistyki Narodowej (Sistema Archivistico Nazionale- SAN. Dokument  okresla funkcje, które charakteryzują relacje pomiędzy komponentami tworzącymi software baz danych. Sam system SAS posiada bardzo bogatą dokumentację na specjalnej stronie internetowej prowadzonej przez Centralny Instytut Archiwistyki.
Opublikowany dokument: Sistema Archivistico Statale. Tracciato e corrispondenza Standard. Versione 1.00, 05/05/2015 (System Archiwistyki Państwowej. Standard wyznaczników i relacji, wersja 1.00) został zaaprobowany 5 maja 2015 r. przez dyrektora Centralnego Instytutu Archiwów panią Marinę Gianetto. Zawiera na 184 stronach i w 2035 rekordach mapowanie struktur baz danych. Mapowane są pola SAS z SAN i standardami Międzynarodowej Rady Archiwów (począwszy od ISDIAH, poprzez ISAAR(CPF) do ISAD(G). Każdemu mapowanemu rekordowi przynależne są atrybuty, których jest 10 (pole obowiązkowe, alternatywnie obowiązkowe, fakultatywne, powtarzalne, pole kontroli słownikowej oraz pola typologii: daty, charakteru (cechy), tekstu, liczby i oznaczone flagą). Niektóre pola posiadają więcej niż jeden atrybut, a inne nie posiadają go wcale.

Końcówka II wojny światowej oraz pierwsze tygodnie po jej zakończeniu, to w Czechach okres, w którym wiele uzbrojonych grup brało na Niemcach odwet, często krwawy, za ponad 6 lat upokorzeń z okresu Protektoratu. Wielu samosądów dokonali również żołnierze Armii Czerwonej. Niewiele z ówczesnych wydarzeń zostało utrwalonych w dokumentach, a świadkowie w większości już nie żyją. Dlatego każde źródło dotyczące tych wydarzeń, na jakie udaje się natrafić historykom, wzbudza ogromne zainteresowanie. Tym razem odkrywcą takiego dokumentu jest archiwista Powiatowego Archiwum Państwowego z karkonoskiego Semily Pavel Jakubec.
W trakcie swoich badań dotarł on do zapisków zawartych w parafialnej kronice z Grubej Skały (Hrubá Skála) w Czeskim Raju, gdzie na stornie 300 odnotowano: „Na Grubej Skale spoczywa 42 Niemców zatrzymanych w Borku i zastrzelonych tam nad przez partyzantów, działających pod znacznym wpływem alkoholu”. Znane jest dokładniejsze miejsce tego masowego grobu, ale badacze nie podają go do publicznej wiadomości z obawy przed jego zbezczeszczeniem i kradzieżą. Być może, że po miejscu tym spacerują dziś turyści zwiedzający zamek?

W Archiwum Narodowym w Pradze, pod patronatem Ministra Spraw Wewnętrznych Republiki Czeskiej, otwarto bardzo interesującą wystawę zatytułowaną „Nad krajem łez i promieniowania – odtajnione zdjęcia lotnicze z obszarów przymusowego wydobycia rudy uranu” (Nad krajinou slz a radiace – odtajněné letecké snímky z oblastí nedobrovolné těžby uranové rudy).
Wystawa zbudowana została w oparciu o niepublikowanych dotąd zdjęcia lotnicze, przedstawiające stopniowe zmiany w krajobrazie terenu naznaczonego wydobyciem rudy uranowej oraz zakładami i zamkniętymi obozami pracy z lat 1946-1986. Po zrzuceniu bomb atomowych przez Amerykanów na Hiroszimę i Nagasaki w sierpniu 1945 roku rozpoczął się wyścig zbrojeń, w którym wydobycie uranu odgrywało ogromną rolę. Związek Sowiecki nie posiadał broni atomowej i dążył wszelkimi sposobami i siłami do jej wyprodukowania. Dzięki wykradzeniu amerykańskiej dokumentacji oraz wziętym do niewoli naukowcom niemieckim, udało mu się to dość szybko. Pierwsza sowiecka bomba atomowa eksplodowała 29 sierpnia 1949 na poligonie w Semipałatyńsku. Do jej wyprodukowania w znaczniej mierze przyczyniła się ruda uranu pochodząca z Czechosłowacji.
Po zakończeniu II wojny światowej w regionie Jáchymowa znajdowały się jedyne w pełni funkcjonujące kopalnie uranu na terenie sowieckiej strefy wpływów. Rosjanie przejęli nad nimi kontrolę, a obok pracowników cywilnych zaczęli zatrudniać tu niemieckich jeńców wojennych (1946-1950), a potem także więźniów obozów pracy przymusowej (1949-1951), następnie zaś również zwykłych więźniów (1949-1986). Ci przymusowi pracownicy byli rozmieszczeni przede wszystkim w trzech rejonach: wokół Jáchymova, na Hornoslavkovsku oraz w okolicy miejscowości Přibram.

Zegar astronomiczny w Pradze
By Steve Collis from Melbourne, Australia (Astronomical Clock Uploaded by russavia) [CC BY 2.0], via Wikimedia Commons

W jednym z poprzednich wpisów na blogu “Czy umiemy pisać daty?” omawiałem podstawy uniwersalnej notacji  czasu i dat, zdefiniowanej w międzynarodowym standardzie ISO 8601 i jego uproszczonej wersji konsorcjum W3C. Od tego czasu Biblioteka Kongresu Amerykańskiego zakończyła prace nad rozszerzonym standardem, Extended Date/Time Format (EDTF) 1.0. Większa część EDTF dotyczy zapisu nieprecyzyjnych dat. Taka niedokładna lub nieprecyzyjna informacja dotycząca czasu występuje często w zapisach wydarzeń historycznych, np. w archiwach czy naukach bibliotecznych. Standard ISO 8601 nie pozwala na wyrażenie takich konceptów jak “w przybliżeniu rok 1962”, “któryś rok pomiędzy 1920 a 1935” czy “wydarzenie miało prawdopodobnie miejsce w roku 1938, ale nie jesteśmy tego pewni”. Standard EDTF pozwala na zapisanie w postaci zrozumiałej przez komputer takich konceptów, wypełniając potrzeby istniejące w wielu polach wiedzy mających do czynienia z metadanymi o charakterze historycznym.

Mimo tego, że standard EDTF jest stosunkowo nowy i nie ma zbyt wiele narzędzi programowych pomagających wprowadzać takie dane, sądzę, że warto jest zaznajomić się z tą nowa notacją i używać jej w miarę możliwości