Dnia 29 czerwca 2022 r. ukazał się w Czechach „Słownik współczesnej terminologii archiwalnej” (Slovník současné archivní terminologie), wydany w nakładzie 500 egzemplarzy przez Departament Administracji Archiwalnej i Zarządzania Aktami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Odbor archivní správy a spisové služby Ministerstva vnitra).
Książka jest dziełem zespołu 25 autorów, pracujących przez wiele lat pod kierownictwem dr. Michała Wannera. Zgodnie ze swoim tytułem słownik ma za zadanie zapoznać archiwistów i miłośników tej dziedziny wiedzy z terminami odpowiadającymi aktualnej praktyce archiwalnej. Jego celem jest rozwiązywanie problemów komunikacyjnych wynikających z braku lub niedostatecznej znajomości określonego pojęcia lub zagadnienia. Słownik nie powtarza terminów znajdujących się już w leksykonach dotyczących nauk pomocniczych historii i dziejów administracji. Zainteresowanie jego autorów koncentrowało się bowiem na procesach i pojęciach zdefiniowanych i opisanych w ustawodawstwie oraz w aktualnie stosowanych normach i na terminologii z zakresu zarządzania archiwami, której znajomość nie jest powszechnie rozpowszechniona nawet wśród archiwistów.

W rezultacie słownik objął dziedzinę bieżącej obsługi dokumentacji, e-administrację, teorię archiwistyki, selekcję archiwaliów, ewidencję narodowego dziedzictwa archiwalnego, opis archiwalny, udostępnianie archiwaliów, ochronę praw autorskich i danych osobowych, archiwizację cyfrową, digitalizację, cyberbezpieczeństwo, budowę obiektów archiwalnych, zarządzanie archiwami fotograficznymi, filmowymi i dźwiękowymi, zapisy telemagnetyczne, graficzne, dokumentację techniczną i materiały kartograficzne. Ze względu na ich wagę uwzględniono także pojęcia z zakresu konserwacji, zarządzania ryzykiem, introligatorstwa, druku, działalność wydawniczą i publikacyjną. Nie pominięto również rozwoju ustawodawstwa archiwalnego, sieci archiwalnych, międzynarodowych organizacji archiwalnych i czasopism archiwalnych.
Opracowanie to, choć w pełni naukowe, nie ma za zadaniem stać się normatywnym. Jego celem jest przede wszystkim zainicjowanie długofalowej profesjonalnej debaty koncepcyjnej na temat terminologii archiwalnej, gdyż dopiero taki dialog między archiwistami umożliwi dalszy rozwój i regularne aktualizowanie terminologii archiwalnej jako całości.
Słownik liczy aż 599 stron oraz 14 stron załącznika z ilustracjami. Zawiera 1548 haseł z 31 dziedzin wiedzy. Hasło składa się z nazwy, jej synonimów, które stały się podstawą powiązań, obszaru tematycznego lub obszarów, do których odnosi się hasło, oraz z rzeczywistego tekstu hasła. Tekst hasła wyjaśnia dane pojęcie, opisuje różne jego rozumienie z wielu punktów widzenia i w poszczególnych dziedzinach, pokazuje jego zwyczajowe użycie w czeskim środowisku archiwalnym itp. Na końcu hasła wymieniono źródła, z których czerpał autor i które czytelnik może wykorzystać do dalszych badań.
Oprócz wersji papierowej dostępny jest również za darmo w wersji cyfrowej.

Więcej:

Slovník současné archivní terminologie ONLINE

Slovnik současné archivni terminologie (PDF)

oprac. Ivo Łaborewicz
AP Wrocław O/Jelenia Góra