NIEMCY: Retrospekcja na retrokonwersję

Retrokonwersja znana jest przede wszystkim jako termin z zakresu bibliotekarstwa. Pierwotnie oznaczał on proces przenoszenia opisów katalogowych, bibliograficznych księgozbioru z katalogu  kartkowego biblioteki do katalogu  komputerowego zintegrowanego systemu bibliotecznego  lub do bazy danych, umożliwiających edycję i przeszukiwanie. Po raz pierwszy terminu tego użyto w bibliotekoznawstwie niemieckim pod koniec ubiegłego wieku, wcześniej funkcjonował w bibliotekarstwie amerykańskim - od 1960 roku  jako  „retrospective conversion“ . W archiwistyce termin ten zafunkcjonował dopiero na początku tego tysiąclecia i odnosi się do przenoszenia danych  i treści z inwentarzy archiwalnych sporządzonych w sposób tradycyjny na formę elektroniczną. Metodologia przenoszenia informacji analogowych na elektroniczną przeprowadzana jest na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na  przenoszeniu tekstu katalogów lub inwentarzy „Texterfassung”- manualnie do baz danych lub przy użyciu techniki OCR. Druga metoda polega na przenoszeniu obrazu  „Bildindizierung (Image-Indexing)” przez skanowanie pojedynczych kartotek, które jednocześnie podlegają indeksowaniu.  Zaletą pierwszej z nich jest efektywniejsze przeszukiwanie, zaletą drugiej jest natomiast mniejszy koszt i szybsza realizacja.

Od lipca 2007 do sierpnia  2013 r. Archivschule w Marburgu poprzez „Koordinierungssstelle Retrokonversion archivischer Findmittel” realizowała  projekt retrokonwersji tradycyjnych inwentarzy archiwalnych  na postać elektroniczną. Projekt  finansowany był  przez DFG- Deutsche Forschungsgemeinschaft, instytucję włączającą się w wiele projektów i przedsięwzięć badawczych i naukowych z zakresu m.in. archiwistyki. W ciągu 6 lat funkcjonowania, organ koordynujący  pełnił funkcję doradczą i wspierającą przygotowanie, stosowanie i wdrażanie przez archiwa niemieckie retrokonwersji inwentarzy archiwalnych. Komisja Koordynująca poprzez swoje doradztwo i wsparcie przyczyniła się do sukcesu całego projektu, a ponadto wskazała na zgodność  zastosowania w procesie retrokonwersji dwóch standardów opisu dla inwentarzy archiwalnych: EAD (Encoded Archival Description) XML i SAFT (Standard-Austauschformat) XML. W projekcie udział wzięły 43 archiwa, zarówno państwowe (15 archiwów), jak również  kościelne (4 archiwa), komunalne (20 archiwow), gospodarcze (2 archiwa) i uczelniane (2 archiwa). Zrealizowano 63 projekty, które objęły 2601 inwentarzy archiwalnych zawierających blisko 5 milionów jednostek inwentarzowych. 43 archiwa zakończyły z powodzeniem swoje projekty, których rezultaty dostępne są na ich własnych stronach internetowych. 21 projektów pozostaje aktualnie jeszcze w realizacji.  
DFG nie poprzestaje na efektach zakończonego w 2013 roku projektu. Od sierpnia tegoż roku archiwa niemieckie składały swoje aplikacje do kolejnego projektu finansowanego przez DFG „Erschlissung Und Digitalisierung”.  O tym, jak dużym zainteresowaniem,  i jak bardzo konieczność tego typu działań zyskuje wśród archiwów niemieckich popularność i znaczenie, może świadczyć fakt, iż w ostatnich dwóch fazach  projektu -od zimy 2012 do wiosny 2013-  wpłynęły do DFG  wnioski aplikacyjne z 21 archiwów. Ich wartość wyniosła ponad milion euro.
Niemieckie archiwa dzięki wsparciu jakie udzieliło im DFG zakończyło w 2016 roku proces retrokonwersji – zajęło to prawie dekadę, opierało się na dobrze przygotowanych projektach, wspierane było merytorycznie przez Archivschule w Marburgu, finansowane przez DFG i kosztowało miliony euro.

Więcej:

Terminologie der Archivwissenschaft

Zum Abschluss ein Rekord – die „Koordinierungsstelle Retrokonversion archivischer Findmittel“ hat ihre Arbeit beendet

oprac: Jolanta Leśniewska
AP Płock/O Kutno

Poprawiony (poniedziałek, 02 kwietnia 2018 13:49)