W dobie poszukiwania przez archiwa sposobów na wzbudzenie zainteresowania społecznego dla problematyki archiwów historycznych i ich zasobów, określanych jako promocja archiwów, instytucja terenowa włoskiego Ministerstwa Kultury Nadzór Archiwistyczny i Bibliograficzny (Soprintendenza archivistica e bibliografica) w Toskanii zaproponowała dość interesujący pomysł adresowany, z całą pewnością, do wspólnoty lokalnej. Zorganizowano cztery cykliczne spotkania, które odbywają się między 23 października a 18 grudnia 2024 r. w siedzibie Nadzoru we Florencji w Pałacu Neroni. Każde ze spotkań opowiada o innym aspekcie działania instytucji, a są to: miejsce (il luogo), społeczności (le communita), sprawy (le cose) i osoby (le persone).

1. Miejsce, to z jednej strony opowieść o siedzibie Nadzoru, Palazzo Neroni, którego początki sięgają połowy XV w., a z drugiej strony –o obszarze właściwości terytorialnej, którym jest cała Toskania,.
2. Społeczność– tematem spotkania jest opowieść o wspólnych działaniach ludzi i instytucji w sytuacjach kryzysowych. Omawianym przykładem ma być m.in. powódź z 2 listopada 2023 r., kiedy ludzie, gminy, obrona cywilna i inne służby musiały się przeciwstawić niszczycielskiemu żywiołowi także w obszarze ochrony archiwaliów i zbiorów bibliotecznych.
3. Sprawy - spotkanie opowiada o metodach pozyskiwania dóbr kultury przez państwo włoskie na przykładzie pierwokupu chorału w roku 2022.
4. Osoby – tu bohaterami są ludzie, którzy stanowią o skutecznej ochronie archiwaliów i publikacji o wielkich walorach historycznych. Pracują oni w Nadzorze: archiwiści i bibliotekarze. Opowiedzą o swojej pracy w trakcie otwartej wizyty w siedzibie instytucji.
Nadzór Archiwistyczny i Bibliograficzny jest stosunkowo nowym tworem administracyjnym, powstałym w 2016 r. z połączenia jednakże dwóch podmiotów o długiej tradycji, sięgającej końca XIX i początków XX w. Nadzór Archiwistyczny (Soprintendenza archivistica) utworzono już w 1874 r. z zadaniem ochrony prywatnego dziedzictwa archiwalnego, Nadzór Bibliograficzny (Soprintendenza bibliografica) utworzono w 1919 r. z zadaniem opieki nad niektórymi bibliotekami pozarządowymi, np. w obszarze kontroli wywozu poprzez wydawanie pozwoleń na obrót cennymi obiektami historycznymi. Od 2016 r., zgodnie z regulacjami nowego Kodeksu dóbr kultury, obie instytucje działają pod wspólnym szyldem, nadzorując postępowanie z prywatnymi zasobami archiwalnymi i bibliotecznymi. Zaliczają się do nich archiwa komunalne (8 tys.) oraz podmiotów publicznych  i prywatnych, w tym kościelnych, w liczbie około 50 tys. Instytucja, obok innych zadań, zobowiązana jest także do działalności promocyjnej i współpracy ze wszystkimi terytorialnymi jednostkami publicznymi i prywatnymi. Do niezwykle odpowiedzialnych jej zadań należy ocena wartości dokumentów archiwalnych i bibliotecznych.
Źródło:

La Soprintendenza archivistica e bibliografica della Toscana si racconta: un ciclo di incontri

WIKI: Soprintendenza archivistica e bibliografica

oprac. Adam Baniecki
AP Wrocław O.Bolesławiec